CHURCH HISTORY - KHAWCHHAK LEH KHAWTHLANG KOHHRAN

CHURCH HISTORY - KHAWCHHAK LEH KHAWTHLANG KOHHRAN

Khawthlang Kohhran : Khawthlang Kohhran kan tih chuan Roman Catholic sawina a ni a, anni hi Kohhran hmasaa inchhal an ni.

Khawchhak Kohhran : Khawchhak Kohhran kan tih chuan Eastern Orthodox an ni a, an ni hi rindan leh kalphung avanga Roman Catholic atanga inla hrang an ni thung.


Khawthlang Kohhran leh Khawchhak Kohhran lo awmna chhan : Kohhran inkaihhruaina leh Doctrine chungchanga inremlohna avangte, Politics vanga innghirnghona leh tawng inan lohnate, ramri indaidannate bakah chhan hrang hrang avangin Roman Catholic atang hian Greek Orthodox hi an inla hrang a ni deuh ber a, kum 1054 vel khan Western Catholic leh Eastern Orthodox tiin an in rel hrang ta a ni.


An inremlohna tlangpuite :
Khawchhak Kohhran leh Khawthlang Kohhrante hian kawng hrang hrangah inremlohna nei mahse, an inrem lohna langsar zualte tar lang ila :

1. Roman Catholic lam hi Latin chawi sang pawl an ni a, Orthodox lamte hi Greek dah pawimawh pawl an ni thung.

2. Theotokos tih leh Christotokos tihte an thu inchuh pawimawh tak a ni. Thlarau thianghlim chungchangah Orthodox lamin Pa aṭang chauhin a lo chhuak an ti a, Roman lamin Pa leh Fapa aṭanga lo chhuak an ti bawk a. Theotokos hi Orthodox lamin an pawm a, Roman Catholic lamin Christotokos tiin an sawi thung.

3. Mari Pathian nu a nihna chungchangah an buai. Pathian hringtu tih ngawk chu Roman lamin dik theiin an hre lo a, Isua hringtu tih kha a dik an ti a, Orthodox lamin Pathian hringtu tia sawi kha a dik zawkah an ngai ve thung. Khawtlang Kohran lamin Mari sual kai lova piang nia an pawm laiin Khawchhak Kohhran hian hei hi an hnawl thung.

4. Khawchak Kohhrana an lu ber chu Patriarch niin diklo theilo, sual thei lovah an ngaih loh laiin, Khawthlang Kohhrana an lu ber chu Pope a ni a, anni hian Pope chu diklo thei lovah an ngai thung a.

5. Inneihna chungchangah an ngaihdan a inang lo hle a, Khawthlang Kohhran lam hian thihna avang chauhin inneihna hi a tawp thei tia an ngaih laiin Khawchhak Kohhran hian in\henna leh inneih nawnna an pawm ve thung.

6. Thih hnua chawlhlawkna (Purgatory) chungchangah an inrem thei lo. Catholic lam hian nghet taka Purgatory hi an rina a kalpui laiin Orthodox lam hian he thil hi thil chiang leh fiah tawk a ni lovin an ring a.

7. Chawnghei leh sakhaw lama inserhhran/inthununna atana mahni intihhrehawm chungchangah an ngaih dan a in ang lo bawk a. Catholic lam hian Chawnghei hi tihdan/nundan phungah neiin urhsun khauh takin an kalpui thin a, Othodox lam hian khirh khan takin he thil hi an kalpui ve lem lo thung. Amn chawnghei hun ngheta an neihah pawh a duhin an nghei a, duh lo chuan an nghei lo mai.


An inlaichinna tlangpuite :
Inremlohna tam tak nei mahse tihdan inang leh inlaichinna an nei nual tho a, an inlaichinna tlangpuite :

1. Isua Krista ringtute ve ve an ni a, a Pathianna leh a mihrinna an pawm ve ve a, a thihnate, a thawhlehna leh a lo kal lehna turte pawh an pawm ve ve a ni.

2. Sacrament chi sarih an nei ve ve a, chungte chu : baptisma, nemnghehna, sual puanna, Lalpa Zanriah, Inneih, thupek thianghlim leh damlo hriak thihte an kalpui bawk.

3. Thuneihna inkhaipadiat danah hian an inzul hle bawk a. Puithiam chanvo hrang hrang; Priest te, Monk te, Nun te leh Bishop hrang hrang an nei a ni.


Min duhsaktute