KUM 2025 BEIHRUAL THUPUI BU CHIP ZUAI ZUAI ANG AW….

KUM 2025 BEIHRUAL THUPUI BU CHIP ZUAI ZUAI ANG AW….

Zorema Hlondo

 

UPC (NEI)-in kumina kan Beihrual thupui zirtir bu chu Dt. 6.8.2025 khan tlangzarh a ni a. Kan Gen. Hqrs. Offset; Lynden Offset Press-ah chhut niin Copy 9500 siam a ni a, a man hi bu khat Rs. 50/- a ni.

 

Kumin Thupui hi Ringtu leh Kohhran tih niin Rev. VL Dika Sailo ziah a ni a, Thupui 21 dah niin Missionary Day zan lam hun pawh tualchhung kutah dah a nih thu tarlan a ni a. Literature & Publication Board, UPC (NEI)-in a published a ni. Ziaktu leh buaipuituten fak mawlh mawlh an phu.

 

Chhuahtu thu hmahruaia tarlan angin a ziaktu hi Kohhran hruaitu hlun, dinhmun pawimawh tak tak chelh tawh, tawnhriat ngah tak a nih zia a thuziahah a langin a hriat a. Thupui hrang hrangte hi zir ninawm lo tawk vela thui niin a bengvar thlak hlawm hle. Thupui tinah sawiho tur dah a ni a, kan sawihona ringawt pawh a ngaihthlaknawmin a hlawk thlak leh viauin a rinawm. Thupui thenkhatah lehkhabu ràwn tarlan a ni hian he lehkhabu hlutna hi a tipung a nimai lo va, a ti rintlak leh zual a ni.

 

A ziaktuin hah takin, thahnemngai takin a ziak ang a, endiktu pawlten uluk leh ngunthluk takin an endik dawn tih a chiang reng a. Thupui inchhawp dan pawh a tha viauin a lang a. A ziaktute leh enfiahtute inpekna hmuh hmaih theih a ni lo vang. An thiamna themtê pawh ka pha hauh lo nachungin tlem azawng han sawinawi châk ve deuh ka nei a. A hrana zir leh thiamna bik nei ka ni hauh lo nachungin, chhiar châkna thinlung kan lo neih phah mial takin tun tum chu thui tawk tak maiin i’n chip chhin teh ang. A ziaktu leh endiktu, chhuahtu lam demna a awm lo va, an rilru ka lo tihnat chuan ngaihdam ka dil nghal e. He thuziakah pawh hian hawrawp chhut sual leh dik lo pawh a awm ve tho awm e a…

 

SAWINAWI LAM:

1.      A bu hming chhut dan/dah dan a inang lo:

A kawma a bu hming an dah dan leh phek hnihnaa an dah dah hi inang se a mawi leh zualin a rinawm. A kawmah hian Beihrual Thupui 2025 a intih laiin a chhungah hian 2025 Beihrual Thupui Bu a inti thung a.

 

2.      Ziaktu thuhma chin hi number pek dan pangngai ni lovin, roman number hman ni se a fuh zawk angem aw...

 

3.      Ziaktu thuhma para hnihnaa Pathiaan tih hi Pathian tih zawk tur niawm tak  ni a, hei hi editing board lamin an hmuh hmaih palh a ni maithei.

 

4.      Thupui hmasa bera Bible-a hming pawimawh leh lar deuh mai lo lang hi Mizo tawng bible-ah chuan Oholiaba tih a nih laiin hetah hian Oholioba tia dah a ni a, en hmaih palh emaw, hmuh kan palh pawh a ni maithei e.

 

5.      Bible bung leh chang ziah dan thar kan hmuh rualin a ziah dan hi inang tlang thei se hmuh a nuam leh zual ang. A tlangpuia kan ziah thin danah hian bung leh chang thenhranna atan colon (:) kan hmang thin a, thupui bu-ah hian fullstop (.) an hmang tam zawk a, kan ziah dan thin loh ang deuh a nih vang nge mit a la deuh hlek a. Hetia ziah a nih dawn chuan a vai hian fullstop hman law law ni ta se a hmuh a nuam leh zualin ka ring. A ziah dan inang tlang se tih a nih ber chu!

 

6.      Phek 18-naa Pathian rama lut turin eng nge ka inhmun tih i inen fiah fo ila tiha INHMUN tih hi DINHMUN tih tur a nih ka ring a, chhut sual; enfiahtu lamin an lo hmuh hmaih ve leh zel a nih ka'n ring ngawt a. Tin, i tih hi a chuangtlai em aw ka ti a, inen fiah fo ila tih mai kha a mam zawk mah em aw ka la ti fan mai. Hmun dangah pawh ka hmuh belh zeuh zeuh. Tin, phek 65-naah pawh “mipui tâna a ni ang a” tih a awm a, tân tih dawta a lo awm zeuh hi chhut sual a nih a rinawm a, endiktute lamten uluk taka an en chungin an hah  deuh tawhin an hmuhkân pawh a ni maithei e.

 

7.      Kohhran tih rau rau a thena K lian hman, a thena k tê hman hian hmuh a tinuam lo deuh ka ti. A lian hman chuan a lian vek, a tê hman chuan a tê vek hman ni thei se.

 

8.      Chutichuan tih hi Bible-ah hian a inzawm vek thin a, Mizo tawng zirlaibu-a kan zirlai thinah pawh inzawm tura tia kan zir thin kha a ni a, inzawm loh ka hmuh tlat mai. Chuvangin tih pawh hi a inzawm lo ka hmu nual mai a, inzawm tur niawm tak a ni. Chuvang chuan tih tur niawm tak, chu vang chuan tia ziah pawh a awm.

 

9.      Lo ang ti a inziak ka hmu nual a, hei pawh hi sikul kan kai ve lai kha chuan lo vang tiin kan zir thin a. Engpawh nise, thil a danglam a, thil thar a chhuak zel a, v tel lo hi a dik zawk pawh a ni mahna le. Lo va tih pawh hi a thena zawm, a thena zawm loh ka hmu.

 

10.  TE tih hi thui deuh chip bîk ang. A thenah a inzawm a, a thenah zawmna tura ngaihah a inzawm lo va. Tin, hnam dang tawng (Saptawng, etc.) dawta dah dawnin hyphen (-) dah thin tur tia kan lo zir thin kha a thenah dah a ni a, a thenah dah a ni lo thung a. Thuhnungbet (suffixed) a nih avangin thuzawmna (conjunction) atan hman a nih chauhvin a hranga ziah tur tihte kha kan zir a. Grammar chungchangah inhnialna a tam bakah, hriat dan a inang lo thei hle tawh niin a lang a. Engpawh nise, an hman dan hi a inan loh nuai (h) avangin fimkhur tawk loh a ang mah em aw chu ka ti a. A hman dan tur dik zawk pawh a lo ni thei tho bawk a, thumal dang aia a tam bik avangin a langsar deuh bik êm a, ka'n chip thui lui vel a nih hi. Ringtute tih pawh hi a inzawm leh zawm lo a awm.

 

11.   Van ram tia ziah hi Bible-ah hian Vânram (inzawm) tia ziah a ni a, a dik zawk hmel chuan ka hria.

 

12.  AH tih; thuhnungbet pawh ziahzawm loh ka hmu a, fimkhur hret a ngai chuan a langin ka hria.

 

Mithiam zawkten sawi tur an ngah ka ring a. Kan thupui an thlan hi an thlang fuh hle mai a, kan mamawh tak ni pawhin a hriat a, uluk taka zir erawh kan ba ve thung a ni.

 

FAKNA LAM VE THUNG:

A kawm pawh kan Kohhran rawng; a pawl hman a ni a, a fuh hle mai a, logo pawh a dik thlap e.

 

Bung 2-naa sap tawnga CHURCH kan tih, Mizo tawnga Kohhran tih leh Biak In tihna atana kan hman a rawn chhui zau leh a rawn sawifiah hi a bengvarthlakin hriatna a tipung hle mai. Hemi bungah vêk; Kohhran tih hi Pâwl (Organisation) satliah mai a ni lo va, Pathian aiawha khawvela awm a ni a ti hian Kohhran hlut zia leh pawimawh zia a tarlang chiang hlein ka hria.

 

Kohhran dinhmun san zia sawifiah a, thawktu inruat leh lâk kawngah pawh khawvel thila hna anga mawi lo leh dik lo taka induhsakna avanga inthawhtir chi a ni lo a tite hian Kohhran thianghlim tur zia leh a dinhmun san zia a sawi chiang viau.

 

A thupui Ringtu leh Kohhran tih a ni ang chiah hian ringtute nun tur pawimawh tak tak tarlan a ni a. Uluk taka zir chuan hlawkpui loh tum talh pawhin a hlawk loh theih loh vang. Mi thenkhat tui leh thlarauva an pian hnuin, Kohhran thuneihna kalhmang an hriat tâwk loh vangin an kal sual fo thin tiin a ziak a, ringtute kan fimkhur a tul zia a tarlang chiang hle mai a. Tin, thlarau thianghlim baptisma ka chang kan tih hian ‘Pathian leh a Kohhranin a khap tlatte pawh ka ti duh lo,’ tih a huam tel tiin a ziak bawk a, thlarau kan chan hian ringtute a kaihhruai tur a ni tih, fiah leh chiang taka tarlanna lehkhabu pawimawh takah hei hian a hlang chiang leh zual.

 

Phek 51-na para tawp ber kha uluk takin lo chhiar chhin teh u aw…

 

Tawngkam thain sial a man tih a sawifiahna hi ka vawikhat hriatna a ni a, a mawi asin! Tawngkam tha kan tih hian thlir dan dik, rilru dik a keng tel tih kan hre reng tur a ni a ti thlap nia!

 

A tawp lama tarlan tel hram ka duh chu kan tlin tawk eng nge chu ka hre hauh lo va, a lehkhapuan hi newsprint niin ka hria a, hei aia tha deuh leh han en pawha mi lém deuh hman ni thei se, a mi hìp pawh a na deuh angem aw chu ka ti.

 

Thupui ziaktuin thuhmahruaia a ziah lan ang hian he Beihrual Thupui Bu hi tangkaipui theuh ang u.

 

Kohhran thu awih lo ringtu chu engti kawng mahin ringtu tha a ni thei ngai lo vang tihte hi vung taka sawi chiam tham a awmin in hria em?

 

In lehkhabu phek 56 leh phek 57-na kha a fiah lo ve deuh em? n fiah lo bìk a awm ve em?