PENTECOST MITE RAM TUR
KUM 2025 BEIHRUAL THUPUI BU CHIP ZUAI ZUAI ANG AW….
KUM 2025 BEIHRUAL THUPUI BU CHIP ZUAI
ZUAI ANG AW….
Zorema Hlondo
UPC (NEI)-in kumina kan Beihrual
thupui zirtir bu chu Dt. 6.8.2025 khan tlangzarh a ni a. Kan Gen. Hqrs. Offset;
Lynden Offset Press-ah chhut niin Copy 9500 siam a ni a, a man hi bu khat Rs.
50/- a ni.
Kumin Thupui hi Ringtu leh Kohhran
tih niin Rev. VL Dika Sailo ziah a ni a, Thupui 21 dah niin Missionary
Day zan lam hun pawh tualchhung kutah dah a nih thu tarlan a ni a. Literature
& Publication Board, UPC (NEI)-in a published a ni. Ziaktu leh buaipuituten
fak mawlh mawlh an phu.
Chhuahtu thu hmahruaia tarlan angin a
ziaktu hi Kohhran hruaitu hlun, dinhmun pawimawh tak tak chelh tawh, tawnhriat
ngah tak a nih zia a thuziahah a langin a hriat a. Thupui hrang hrangte hi zir
ninawm lo tawk vela thui niin a bengvar thlak hlawm hle. Thupui tinah sawiho tur
dah a ni a, kan sawihona ringawt pawh a ngaihthlaknawmin a hlawk thlak leh viauin
a rinawm. Thupui thenkhatah lehkhabu ràwn tarlan a ni hian he lehkhabu hlutna
hi a tipung a nimai lo va, a ti rintlak leh zual a ni.
A ziaktuin hah takin, thahnemngai
takin a ziak ang a, endiktu pawlten uluk leh ngunthluk takin an endik dawn tih
a chiang reng a. Thupui inchhawp dan pawh a tha viauin a lang a. A ziaktute leh
enfiahtute inpekna hmuh hmaih theih a ni lo vang. An thiamna themtê pawh ka pha
hauh lo nachungin tlem azawng han sawinawi châk ve deuh ka nei a. A hrana zir
leh thiamna bik nei ka ni hauh lo nachungin, chhiar châkna thinlung kan lo neih
phah mial takin tun tum chu thui tawk tak maiin i’n chip chhin teh ang. A
ziaktu leh endiktu, chhuahtu lam demna a awm lo va, an rilru ka lo tihnat chuan
ngaihdam ka dil nghal e. He thuziakah pawh hian hawrawp chhut sual leh dik lo
pawh a awm ve tho awm e a…
SAWINAWI LAM:
1.
A
bu hming chhut dan/dah dan a inang lo:
A kawma a bu hming an dah dan leh phek
hnihnaa an dah dah hi inang se a mawi leh zualin a rinawm. A kawmah hian Beihrual
Thupui 2025 a intih laiin a chhungah hian 2025 Beihrual Thupui Bu a
inti thung a.
2. Ziaktu thuhma chin hi number pek dan
pangngai ni lovin, roman number hman ni se a fuh zawk angem aw...
3. Ziaktu thuhma para hnihnaa Pathiaan
tih hi Pathian tih zawk tur niawm tak ni a, hei hi editing board lamin an hmuh hmaih
palh a ni maithei.
4. Thupui hmasa bera Bible-a hming
pawimawh leh lar deuh mai lo lang hi Mizo tawng bible-ah chuan Oholiaba
tih a nih laiin hetah hian Oholioba tia dah a ni a, en hmaih palh emaw,
hmuh kan palh pawh a ni maithei e.
5. Bible bung leh chang ziah dan thar kan
hmuh rualin a ziah dan hi inang tlang thei se hmuh a nuam leh zual ang. A
tlangpuia kan ziah thin danah hian bung leh chang thenhranna atan colon (:)
kan hmang thin a, thupui bu-ah hian fullstop (.) an hmang tam zawk a,
kan ziah dan thin loh ang deuh a nih vang nge mit a la deuh hlek a. Hetia ziah
a nih dawn chuan a vai hian fullstop hman law law ni ta se a hmuh a nuam leh
zualin ka ring. A ziah dan inang tlang se tih a nih ber chu!
6. Phek 18-naa Pathian rama lut
turin eng nge ka inhmun tih i inen fiah fo ila tiha INHMUN tih
hi DINHMUN tih tur a nih ka ring a, chhut sual; enfiahtu lamin an lo
hmuh hmaih ve leh zel a nih ka'n ring ngawt a. Tin, i tih hi a
chuangtlai em aw ka ti a, inen fiah fo ila tih mai kha a mam zawk mah em aw ka
la ti fan mai. Hmun dangah pawh ka hmuh belh zeuh zeuh. Tin, phek 65-naah pawh “mipui
tâna a ni ang a” tih a awm a, tân tih dawta a lo awm zeuh hi
chhut sual a nih a rinawm a, endiktute lamten uluk taka an en chungin an hah deuh tawhin an hmuhkân pawh a ni maithei e.
7. Kohhran tih rau rau a thena K lian
hman, a thena k tê hman hian hmuh a tinuam lo deuh ka ti. A lian hman
chuan a lian vek, a tê hman chuan a tê vek hman ni thei se.
8. Chutichuan tih hi Bible-ah hian a inzawm vek
thin a, Mizo tawng zirlaibu-a kan zirlai thinah pawh inzawm tura tia kan zir
thin kha a ni a, inzawm loh ka hmuh tlat mai. Chuvangin tih pawh hi a
inzawm lo ka hmu nual mai a, inzawm tur niawm tak a ni. Chuvang chuan
tih tur niawm tak, chu vang chuan tia ziah pawh a awm.
9. Lo ang ti a inziak ka hmu nual a, hei pawh
hi sikul kan kai ve lai kha chuan lo vang tiin kan zir thin a. Engpawh
nise, thil a danglam a, thil thar a chhuak zel a, v tel lo hi a dik zawk
pawh a ni mahna le. Lo va tih pawh hi a thena zawm, a thena zawm loh ka
hmu.
10. TE tih hi thui deuh chip bîk ang. A thenah a inzawm a, a
thenah zawmna tura ngaihah a inzawm lo va. Tin, hnam dang tawng (Saptawng,
etc.) dawta dah dawnin hyphen (-) dah thin tur tia kan lo zir thin kha a
thenah dah a ni a, a thenah dah a ni lo thung a. Thuhnungbet (suffixed) a nih
avangin thuzawmna (conjunction) atan hman a nih chauhvin a hranga ziah tur
tihte kha kan zir a. Grammar chungchangah inhnialna a tam bakah, hriat dan a
inang lo thei hle tawh niin a lang a. Engpawh nise, an hman dan hi a inan loh
nuai (h) avangin fimkhur tawk loh a ang mah em aw chu ka ti a. A hman dan tur
dik zawk pawh a lo ni thei tho bawk a, thumal dang aia a tam bik avangin a
langsar deuh bik êm a, ka'n chip thui lui vel a nih hi. Ringtute tih
pawh hi a inzawm leh zawm lo a awm.
11. Van ram tia ziah hi Bible-ah hian Vânram
(inzawm) tia ziah a ni a, a dik zawk hmel chuan ka hria.
12. AH tih; thuhnungbet pawh ziahzawm loh ka hmu a, fimkhur
hret a ngai chuan a langin ka hria.
Mithiam zawkten sawi tur an ngah ka ring
a. Kan thupui an thlan hi an thlang fuh hle mai a, kan mamawh tak ni pawhin a
hriat a, uluk taka zir erawh kan ba ve thung a ni.
FAKNA LAM VE THUNG:
A kawm pawh kan Kohhran rawng; a pawl hman
a ni a, a fuh hle mai a, logo pawh a dik thlap e.
Bung 2-naa sap tawnga CHURCH
kan tih, Mizo tawnga Kohhran tih leh Biak In tihna atana kan hman
a rawn chhui zau leh a rawn sawifiah hi a bengvarthlakin hriatna a tipung hle
mai. Hemi bungah vêk; Kohhran tih hi Pâwl (Organisation)
satliah mai a ni lo va, Pathian aiawha khawvela awm a ni a ti hian Kohhran
hlut zia leh pawimawh zia a tarlang chiang hlein ka hria.
Kohhran
dinhmun san zia sawifiah a, thawktu inruat leh lâk kawngah pawh khawvel
thila hna anga mawi lo leh dik lo taka induhsakna avanga inthawhtir chi a ni lo
a tite hian Kohhran thianghlim tur zia leh a dinhmun san zia a sawi chiang viau.
A
thupui Ringtu leh Kohhran tih a ni ang chiah hian ringtute nun tur
pawimawh tak tak tarlan a ni a. Uluk taka zir chuan hlawkpui loh tum talh
pawhin a hlawk loh theih loh vang. Mi thenkhat tui leh thlarauva an pian
hnuin, Kohhran thuneihna kalhmang an hriat tâwk loh vangin an kal sual fo thin
tiin a ziak a, ringtute kan fimkhur a tul zia a tarlang chiang hle mai a. Tin, thlarau
thianghlim baptisma ka chang kan tih hian ‘Pathian leh a Kohhranin a khap tlatte
pawh ka ti duh lo,’ tih a huam tel tiin a ziak bawk a, thlarau kan chan
hian ringtute a kaihhruai tur a ni tih, fiah leh chiang taka tarlanna lehkhabu
pawimawh takah hei hian a hlang chiang leh zual.
Phek
51-na para tawp ber kha uluk takin lo chhiar chhin teh u aw…
Tawngkam
thain sial a man tih a sawifiahna hi ka vawikhat hriatna a ni a, a mawi asin! Tawngkam
tha kan tih hian thlir dan dik, rilru dik a keng tel tih kan hre reng tur a ni
a ti thlap nia!
A
tawp lama tarlan tel hram ka duh chu kan tlin tawk eng nge chu ka hre hauh lo
va, a lehkhapuan hi newsprint niin ka hria a, hei aia tha deuh leh han en pawha
mi lém deuh hman ni thei se, a mi hìp pawh a na deuh angem aw chu ka ti.
Thupui
ziaktuin thuhmahruaia a ziah lan ang hian he Beihrual Thupui Bu hi tangkaipui
theuh ang u.
Kohhran
thu awih lo ringtu chu engti kawng mahin ringtu tha a ni thei ngai lo vang tihte
hi vung taka sawi chiam tham a awmin in hria em?
In
lehkhabu phek 56 leh phek 57-na kha a fiah lo ve deuh em? n fiah lo bìk
a awm ve em?
2024 BEIHRUAL BU THLIRLETNA
TAIHMAKNA
TAIHMAKNA
-
Zorema Hlondo
Bible Ref. : 2 Petera 3:14 “Chuvangin, duh takte u, chutiang thilte chu in beisei avangin bawlhhlawh kai lo leh sawiselbovin, thlamuang taka in awm a hmuh theih nan che u, taihmak chhuah rawh u.”
Taima = diligent/hard working/industrious
Origin = Latin (diligere)
Mizo CL Edition = theihtawp chhuah rawh u
A chunga Bible thu leh a \awng bul lam (Bible hi a tirah kan \awnga ziah a ni lova, lehlin a nih avangin) a\anga kan hrilhfiah dawn chuan Taima tih chu mahni hnaa tui tlat, mahni hnaa inpe, theihtawp chhuah tiin kan sawi thei ang.
Bible-a kan hmuh dan :
Bible ah Taima tih hi vawi 11 (Thuthlung hluiah vawi
8, Thuthlung tharah vawi 3) kan hmu a, Taihmak tih thumal hi vawi 8
(Thuthlung hluiah vawi 2, Thuthlung tharah vawi 6) kan hmu a. Taihmak chhuah
rawh u/ula/chhuahin tih hi vawi 4 kan hmu bawk a, Taihmak chhuah leh zual rawh
u tiin vawi 1 kan hmu bawk. Heivang hian Pathian ringtute tan THATCHHIAT
hi thil thianglo a ni ti ila kan sawi sual kher lo maithei.
TAIHMAK PAWIMAWHNA |HENKHATTE :
1. Hotu/hruaitu ni
turin Taihmak a pawimawh : 1Lalte 11:28-ah chuan, “Chu Jeroboama chu mi
chak huaisen a ni a: tichuan Solomona’n chu tlangvâl chu MI TAIMA TAK nia a
hriat avângin Josefa chhûngte hnathawh zawng zawng chunga hotuah a siam a,” tih
kan hmu a. Hei hian hruaitu ni turin Thatchhe tam hmun a awm lo tih min
kawhhmuh thei a. Hruaitu kan nihna zawnah hian midangte peih bak thleng \hal
tur chuan taihmak ve viau a ngai ang. Chu chu kan mawhphurhnain a ken tel a ni
lawi si a, chutiang tlinlo tan chuan hruaitu nih chu a theih mai ang a, HRUAITU
|HA nih erawh an pass kher lo maithei.
2. Roreltu \ha ni turin : Rom 12:8-ah “Roreltuin taima takin rel rawh se” tih kan hmu a. Roreltute hian kan rorelna hmun leh rorel pawimawh zia kan hriat reng loh chuan kan uluk lo mai ang tih a hlauhawm a. Kan rorelthuchhuak ang ang hi Kohhran kal dan leh hawi lam a nih \hin avangin REL LAI TAK hi uluk a ngai e mem a ni. Rorelnaa a tawp thlenga \hutah ringawt taima lovin; a REL lai takah pawh hian kan taihmak a ngai hle a. Namnul emaw, a nghawng tur pawh ngaihtuah lem lova ro hi rel theih a nih avangin Kohhran \ha, member \ha, Kohhran fel fai, Kohhran kal dik kan neih reng theihna turin rorel hi uluk in taima reng fo vang u.
3. Ringtu tha tih lanna turin : 1Tim. 4:13-15 ah chuan Paula hian Timothea hnenah hian a taihmakna tur kawng hrang hrang a hrilh a ni mai lova, chungah chuan inhmang zo turin a chah tel hial a. Kan hnathawh leh mawhphurhna, rawngbawlna kawng hrang hrangah hian kan taihmak tawk loh \hin avang hian RINGTU |HA hi ka ni phak lo fo \hinin a lang a. Ringtu \ha chu a TAIMA tur a ni tih hi vawng reng ila, vawn mai duhtawk lovin; nunpuiin hlen chhuak bawk ila engvangin nge kan kan chauh theih ang ni?Kan taihmak tawk \hin loh vang hian kan chau a. Ringtu taima tak ni ila, “Tunlai chu ka rau lo lutuk a” “Pathian thu pawh ka rilruah lang awm lo reng reng” “Ka hun a ni tih ka hre reng naa, thusawi tur pawh ka hre lo” kan tih fo hi a reh ngeiin a rinawm.
He thu; 1Tim. 4:13-15 “Ka lo kal hma loh zawng chhiar te, thu hrilh te, zirtir te bei uar rawh. Nangmaha awm thilpek, hrilh lawk anga upahote kut nghata Pathianin a neihtir che kha thlahthlam suh. Mi zawng zawng hnena i sawtna a lan theih nan chung thilahte chuan taima la, chungah chuan inhmang zo rawh,“ tih hi Timothea tan chauh ni lovin, kan tan pawh a ni tih hi pawm tlat ang u.
4. Chhandam ni turin : Hebrai 6:11-ah “Nimahsela, tawp thlenga beiseina famkim hmu turin in taihmak pangngai ang khan taihmak chhuah \heuh fo ula kan ti em em mai” tih kan hmuh avangin Mi taima tan pawha har em em; beiseina famkim hmuh a, chhandam nih hi mi thatchhe tan phei chuan a har leh zual dawn niin a lang a. Ringtu kan nih chhan chu CHHANDAMNA kan beisei vang ni a. Chu kan beiseina a famkim theihna tur chuan kan thatchhiat a thiang lova, mi taimate tana buatsaih a nih avangin kan BEISEINAa famkim theihna turin taihmak chhuah zel ang u.
5. Tlu lo tur chuan TAIHMAK a ngai : 1Petera 1:10-ah chuan, “Chuvangin, unaute u, a kohna leh a thlanna che u chu tinghet turin taihmak chhuah lehzual rawh u; chung chu in tih zawngin engtikah mah in tlu lo vang,” tih kan hmu a. Rinna nghet nei a, hnungtawlhna leh chauhna tur emaw, tlukna tur nia langah tlu lo leh chau lova kan awm reng theihna turin min kohna leh min thlanna tinghet tur hian taihmak chhuah leh zual ang u.
Khaikhawmna :
Rinna kawng chauh pawh ni lovin, mihring nun
hrim hrimah hian mi taima leh mi thatchhe kar hlat zia a takin kan hmu fo ang
a, kan hre hlei hlui ang. Mi thatchhe tan harsa tak anga lang kha mi taima tan
chuan awlsam tê a lo ni thei a. Mi thatchhe tan engmah ni lo kha mi taima tan
dinchuahpui tham a ni daih thei bawk.
Kan Pathian thu pawh hian thatchhe tur hian min zirtir ngai miah lova. Genesis Bu a\ang tawhin rim taka thawk tura tih kan ni hrim hrim a.Bang lova \awng\ai te, lawm fo te, thih thlenga rinawm te pawh hi a har em em dawn a, thatchhiat leh lek phei chuan a har leh zual ngei ang. Kan chhandamna hlawh chhuak tur leh rinna nung nei reng tur hian taihmak chhuah leh zual ang u.
RUALBANLO SUNDAY PUAL
RUALBANLO
SUNDAY PUAL
Zorema
Hlondo
Dt.
02.07.2023
Luka 14 :13&14 :
“Ruai i \heh hun chuan pachhiate, piangsualte,
kebaite, mitdelte sawm zawk ang che; tichuan chung ang chuan rulhna tur che an
neih loh avangin i eng a thawl ang; mi felte thawhleh hunah rulh leh i ni dawn
si a,” a ti a.
Rualbanlo te leh UPC :
Kum 2012 General Conference rorel no.
4-na chuan ‘Rualbanlo Sunday hi hman ve tawh ni se’ tia a rel bawhzui in
Executive Board Committee dt. 11-18 April 2012 rorel no. 27-na
chuan, “Kum tin July Pathianni hmasa ber apiang hi ‘Rualbanlo Sunday’ atan
hman ni se, Rualban lo Sunday zan inkhawmah hian rualbanlote pualin thawhlawm
lak khawm ni se, chu chu District kal tlangin General Headquarters ah thehluh
thin ni se,” tiin a pass a, hei hi kan bul \anna niin kum 2012 July
Pathianni hmasa ber (July 1) khan Disable Sunday hi a vawi khatna atan kan lo
hmang \an ta a. Thawhlawm pawh hi 2020 a\ang khan General-ah lut lovin
Distirct-ah a lut tawh a, 2023 Dist. Conf. report-a a lan danin nikum khan Bial
hrang hrangin Rs. 97,935/- kan chhung
lut a ni. Hemi a\ang hian kan Bial chhunga mi 13 hnenah thilpek pek a ni nghe
nghe.
Rualbanlo te Ni leh midang te :
Baptist hian November Pathianni hnuhnung
berah Rualbanlote Ni hi an hmang \hin a, Presbyterian hian kuminah hian June ni 18 khan an hmang. Pianphunga
rualbanlo han tih hian pian tirh atanga rualbanlo sa te, accident avanga
rualban zo ta lote pawh an awm a, rualbanlo te hi khawvel sorkar hrang hrangte
hian an ngai pawimawh em em a, an pualin khawvel ram hrang hrangte hman turin
December ni 3 hi Rualbanlote Ni, ‘World
Disability Day’ ah an lo puang ta hial a ni.
Rualbanlo chu enge??
Mizoten Rualbanlo kan tih hi Sap\awngin Disabled people/person an ti a. Tunlai chuan ‘Disabled’ Thil ti theilo pawh ti phal tawh
lovin ‘Differently Abled people/person’
an ti tawh nghe nghe. ‘Disabled’ han
tih khan thil engmah ti thei lo ah kan chhuahin a lang a, thiam taka ‘Differently Abled’ an lo ti ta hi a
fuh khawp mai. Mizo\awng chuan dah dawn ta i la, ‘Thil engmah ti thei lo ni bik
lovin mi pangai tih dan ang lo deuha an tih theih dan danglam deuh hlek’
tihna a ni thei ang.
Rualbanlo an tam :
Mi thiamte chhût dân chuan Khawvêl
mihring za zêla panga (5%) hi Rualbanlo an ni a, rualbanlohna hi rilru lam
chauh te, taksa leh pianphung chauhva rualbanlohna te, a pahniha rilru lam leh
pianphunga rualbanlohnate a awm thei a ni. Rualbanlohna chhan hrang hrang a awm
a, nuin nau a pai lai atanga fel lo awm thei atang te, piantirh lai thil awm
dân leh naupan laia natna vei atang te, ei \ha tlâkchhamna avang te, leh
Mizovin, ‘Piansualin tlai luat a nei lo’, an lo tih angin, accident chi hrang
hrang avângin rualbanlohna a awm thei a ni.
Rualbanlo leh Mizo te :
Mizote hian rualbanlote kan hmuh dân leh kan ngaihdan hi a \ha vak lo \hin
a, kan hmusit deuh a, kan biak duh dan pawh a nawmnah fo \hin a, mi pangngaia
chhuah theih pawh kan bawl \hin avanga pangngailo tulh tulh kan nei nual a ni.
Hnam changkâng apiangin rualbanlote enkawl an thiam a, rualbanlote hi rilru
lama banlo an nih chuan finna zirtîr theih an ni a, mi pangngai angin an zir
chaklo a nih pawhin anmahni rau rauvah hma an sâwn thei a, an thiamna zir theih
ang ang kha anmahni inenkawl nân leh thil tangkai thawhchhuah ve nân an hmang
thei a ni. Tunah erawh chuan heti lam kawngah kan lo harh chhuak ta a, bawl ai
chuan khawngaihna nena anmahni chhawmdawl duhna thinlung kan lo nei ta hle a, a
Kristianin a Mizo khawp mai. Khawvel pum huap chu sawi loh Mizo zingah pawh
rualbanlo lehkha thiam sâng tak tak, mitdel chunga MA passed te, infiamna lama
thei tak tak te pawh sawi tur an awm nual mai, kan sawi vek seng lo ang.
Hengte hian pianphunga rualbanlote
hi mipui leh an chhung ten kan en dan a zirin mi pangngai angin, engkim ti ve
theiin an nunkhua an hmang thei tih a tichiang hle a. |anpui a hneka, an
inkiltawih zual theihna tur leh eng mah ti ve thei lo tura an rilru an tihhniam
theihna tur kan zawng zawk niawm taka kan be-chhawhchhi vel \hin hi kan sim a
ngai a. An puitlin theihna tur leh
midang tih theih ang an ti ve thei tihna thinlung an put theihna atana puih hi
kan tihtur a ni.
Mizoram Sorkar, DP & AR chuan thuchhuah siamin Sorkar
hna 4% hi Rualbanlo te tan dah (Reserve) tura tih a ni. Report-a a lan danin
2019 thleng khan Rualbanlo mi 60 chuang zet te chu Mizoram Sorkar hnuaiah hna
pek an ni tawh a. Rural Development ah pawh AEY 3% hi Rualbanlo te tana dah a
ni.
Tin, Election
of India pawhin thuchhuah siamin Polling Station ah reng reng wheelchair a nawt
luh theih tur ani an tih bakah EVM ah pawh Mitdel hawrawp te an dah hial ani.
DIRECTORATE OF SOCIAL
WELFARE & TRIBAL AFFAIRS, AIZAWL, MIZORAM HNUAIA RUALBANLO TANA HAMTHATNA
DIL THEIH TE :
1.
Indira Gandhi National Disability Pension Scheme
(IGNDPS)- He scheme
hi National Social Assistance Programme (NSAP) hnuaia awm niin, rualbanlo BPL
category hnuaia awm tena thla tin ₹400 pension an dawn ve theihna
a ni.
2.
Disability Pension - He scheme hi state sawrkar funding a ni
a, rualbanlote tana thla tin ₹350 pension an lak theihna a
ni.
3.
National Handicapped Castes Finance & Development
Corporation (NHFDC)
Loan Scheme- He scheme
hnuaiah hian rualbanlo te tan awlsam zawkin eizawnna bul \anna/zirna senso atan
te loan lak theih a ni.
4.
Economic Rehabilitation - He programme hnuaiah hian
trade thlan tur hrang hrang awmin ran vulh (vawk & ar) tanpuina ₹4000/- pek
a ni a, petty business a thlan theih bawk. Puanthui khawl leh shoe-making
thlang te tan a bungruaa pek chhuah a ni thung.
5.
Writer/Scribe Allowance - Rualbanlo zirlaite tan an
zirlai exam ziahsaktu rawihna senso bill theih a ni.
6. Handicapped Students Stipend- Mizoram chhunga rualbanlo
school (govt./private/special school) la kal mek ten hetiang hian stipend an dawng
thei a ni :
Upto Class IV - ₹800/- per
head per year
Class V-VII - ₹1000/-
per head per year
Class VIII-XII - ₹2500/-
per head per year
7.
Unemployment Allowance - Rualbanlo Employment Exchange
Office-a in register hna la hmulo te hnenah ₹7800 pek thin a ni.
8.
Training Centre for Specially-Abled Persons - He Training Centre hi
Chaltlang & Lunglei-ah awmin rualbanloten eizawnna ngelnghet an neih theih nana
din a ni a, hemi hnuaiah hian a thlawn vekin puanthui leh pheikhawk chhe siam a
zir theih a. An zir chhungin trainee stipend atan ₹8400
theuh dawng telin course an zawh hnuah bul an tanna tur atana an mamawh hmanrua
te pek tel an ni. Hostel mamawh tan a thlawnin a awm theih bawk.
9.
Job Reservation - RPWD Act, 2016 hnuaiah rualbanlo ten
sawrkar hna awlsam zawka an luh theih nan 4% quota zuah sak an ni.
10. Age Relaxation - Rualbanlo Scheduled Tribe (ST) chin te chu state sawrkar hnuaia an
thawh awm tawk hna thawk thei turin kum 35+15 ngainat thiamna a awm a ni.
Rualbanlo te leh Bible :
Luka 4 : 18 - 19 : Riangvaite
hnenah Chanchin tha hril tura mi ruat avangin Lalpa Thlarau chu ka chungah a
awm; a ni chuan salte hnena chhuahna thu leh, mitdelte hnena mitvar neih lehna
thu sawi tur te, tihduhdah tuarte chhuahtirna tur te, Lalpa lungawi kum thu
sawi tur tein, mi tir a ni.
Marka 8 : 22-25 : Tin, Bethsaida khua chu an lo thleng a. Tin, a hnenah mitdel an rawn hruai a, amah dek turin an ngen a. Tin, ani chuan mitdel kut chu a chelh a, khua ata a kai chhuak a; tin, a mitah chil a chhak a, a chunga a kut a nghah zawhin, “Khua i hmu thei em?” tiin a zawt a. Tin, a han dak chhuak a, “Mihring ka hmu a, thing kal ang maiin ka hmu si,” ti a. Tin, a mitah chuan a kut a nghat leh a; tin, ani chuan a en reng a, a lo dam ta mai a, engkim fiah takin a hmu thei ta a.
Marka 10 : 51 - 52 : Tin, Isuan amah chu a lo bia a, “I chungah engtia ka tih nge i duh?,” a ti a. Tin, mitdel chuan a hnenah, “Rabboni, hmuh theih ka duh,” a ti a. Tin, Isuan a hnenah, “Kal tawh rawh, i rinna hi i dampui a ni e,” a ti a. Tichuan a hmu thei ta nghal a, kalkawngah chuan Isua a zui ta a.
Johana 5 : 2 - 9 : Tin, Jerusalem-ah chuan beram kawngkhar kiangah dil a awm a, chu chu Hebrai tawngin Bethesda an ti a, hulhliap panga a nei nghe nghe a. Chungah chuan damlo te, mitdel te, kebai te, zengte tam tak an mu hlawm a. Tin, chutah chuan kum sawmthum leh kum riat na mi tu emaw a awm a. Tin, Isuan a mu chu a hmu a, chutiangin rei tak a awm tawh tih a hria a, a hnenah, “Tihdam i duh em?” a ti a. Tin, mi damlo chuan, “Ka pu, tui a fawnin dila mi dahtu ka nei lo va, ka kal chhungin mi dangin mi pen thlak khalh thin,” a ti a, a chhang a. Tin, Isuan a hnenah, “Tho la, i awngphah la la, kein kal tawh rawh,” a ti a. Tin, thawklehkhatan chu mi chu a dam ta nghal a,a awngphah chu a la a,a kal ta a.
Johana 9 : 1 - 7 : Tin, Isuan a kal pahin a pian tirh ata mitdel pakhat a hmu a. Tin, a zirtirten a hnenah, “Rabbi, mitdel saa a pian hi tuin nge thil tisual, he mi hian nge a nu leh a pain?” an ti a, an zawt a. Isuan, “He mi hian a tisual hek lo, a nu leh a pain an tisual hek lo; Pathian hnathawh a chunga a lanna tur a nih zawk hi. Chhun a nih laiin mi tirtu hna kan thawk tur a ni; zan a nih dawn tak hi, chu mi hunah chuan tuman hna an thawk thei lo vang. Khawvela ka awm chhungin khawvel entu ka ni,” a ti a, a chhang a. Chutianga a sawi zawh chuan leiah chil a chhak a, chil chuanin hlum a siam a, tin hlum chu a mitah a hnawih a, tin, a hnenah, “Siloam dilah va sil rawh,” a ti a. (Siloam chu “Tirh” tihna a ni.) Tin, a va kal a, a sil a, mitvarin a lo haw leh ta a.
Leviticus 19 : 14 - 15 : Bengngawng chu anchhia i lawh tur a ni lo va, mitdel hmaah tlukna i dah tur a ni hek lo va, i Pathian chu i tih tur asin: Kei hi LALPA chu ka ni. Rorêlnaah chuan fel lo takin in rel tur a ni lo; mi rethei i thlei tur a ni lo va, mi thiltithei i zah chuang tur a ni .
Exo 4:11 : Tin, Lalpa chuan a hnenah, “Mihirng ka hi tu siam nge ni a, \awngtheilo te, bengngawng te, mivar te, mitdel te pawh hi tu tih nge ni? Kei Lalpa hi ka nilovem ni?” tih khan hmu a. Pathian siam tho niin aropuina tura a siam te pawh an ni.
A PAWI LO (IT IS WELL)


