RUALBANLO SUNDAY PUAL

RUALBANLO SUNDAY PUAL

Zorema Hlondo

Dt. 02.07.2023

Luka 14 :13&14 :

“Ruai i \heh hun chuan pachhiate, piangsualte, kebaite, mitdelte sawm zawk ang che; tichuan chung ang chuan rulhna tur che an neih loh avangin i eng a thawl ang; mi felte thawhleh hunah rulh leh i ni dawn si a,” a ti a.

 

Rualbanlo te leh UPC :

Kum 2012 General Conference rorel no. 4-na chuan ‘Rualbanlo Sunday hi hman ve tawh ni se’ tia a rel bawhzui in Executive Board Committee dt. 11-18 April 2012 rorel no. 27-na  chuan, “Kum tin July Pathianni hmasa ber apiang hi ‘Rualbanlo Sunday’ atan hman ni se, Rualban lo Sunday zan inkhawmah hian rualbanlote pualin thawhlawm lak khawm ni se, chu chu District kal tlangin General Headquarters ah thehluh thin ni se, tiin a pass a, hei hi kan bul \anna niin kum 2012  July Pathianni hmasa ber (July 1) khan Disable Sunday hi a vawi khatna atan kan lo hmang \an ta a. Thawhlawm pawh hi 2020 a\ang khan General-ah lut lovin Distirct-ah a lut tawh a, 2023 Dist. Conf. report-a a lan danin nikum khan Bial hrang hrangin Rs. 97,935/- kan chhung lut a ni. Hemi a\ang hian kan Bial chhunga mi 13 hnenah thilpek pek a ni nghe nghe.


Rualbanlo te Ni leh midang te :

Baptist hian November Pathianni hnuhnung berah Rualbanlote Ni hi an hmang \hin a, Presbyterian hian kuminah hian June ni 18 khan an hmang. Pianphunga rualbanlo han tih hian pian tirh atanga rualbanlo sa te, accident avanga rualban zo ta lote pawh an awm a, rualbanlo te hi khawvel sorkar hrang hrangte hian an ngai pawimawh em em a, an pualin khawvel ram hrang hrangte hman turin December ni 3 hi Rualbanlote Ni, ‘World Disability Day’ ah an lo puang ta hial a ni.

Rualbanlo chu enge??

Mizoten Rualbanlo kan tih hi Sap\awngin Disabled people/person an ti a. Tunlai chuan ‘Disabled’ Thil ti theilo pawh ti phal tawh lovin ‘Differently Abled people/person’ an ti tawh nghe nghe. ‘Disabled’ han tih khan thil engmah ti thei lo ah kan chhuahin a lang a, thiam taka ‘Differently Abled’ an lo ti ta hi a fuh khawp mai. Mizo\awng chuan dah dawn ta i la, ‘Thil engmah ti thei lo ni bik lovin mi pangai tih dan ang lo deuha an tih theih dan danglam deuh hlek’ tihna a ni thei ang.

Rualbanlo an tam :

Mi thiamte chhût dân chuan Khawvêl mihring za zêla panga (5%) hi Rualbanlo an ni a, rualbanlohna hi rilru lam chauh te, taksa leh pianphung chauhva rualbanlohna te, a pahniha rilru lam leh pianphunga rualbanlohnate a awm thei a ni. Rualbanlohna chhan hrang hrang a awm a, nuin nau a pai lai atanga fel lo awm thei atang te, piantirh lai thil awm dân leh naupan laia natna vei atang te, ei \ha tlâkchhamna avang te, leh Mizovin, ‘Piansualin tlai luat a nei lo’, an lo tih angin, accident chi hrang hrang avângin rualbanlohna a awm thei a ni.

Rualbanlo leh Mizo te :

Mizote hian rualbanlote kan hmuh dân leh kan ngaihdan hi a \ha vak lo \hin a, kan hmusit deuh a, kan biak duh dan pawh a nawmnah fo \hin a, mi pangngaia chhuah theih pawh kan bawl \hin avanga pangngailo tulh tulh kan nei nual a ni. Hnam changkâng apiangin rualbanlote enkawl an thiam a, rualbanlote hi rilru lama banlo an nih chuan finna zirtîr theih an ni a, mi pangngai angin an zir chaklo a nih pawhin anmahni rau rauvah hma an sâwn thei a, an thiamna zir theih ang ang kha anmahni inenkawl nân leh thil tangkai thawhchhuah ve nân an hmang thei a ni. Tunah erawh chuan heti lam kawngah kan lo harh chhuak ta a, bawl ai chuan khawngaihna nena anmahni chhawmdawl duhna thinlung kan lo nei ta hle a, a Kristianin a Mizo khawp mai. Khawvel pum huap chu sawi loh Mizo zingah pawh rualbanlo lehkha thiam sâng tak tak, mitdel chunga MA passed te, infiamna lama thei tak tak te pawh sawi tur an awm nual mai, kan sawi vek seng lo ang.

            Hengte hian pianphunga rualbanlote hi mipui leh an chhung ten kan en dan a zirin mi pangngai angin, engkim ti ve theiin an nunkhua an hmang thei tih a tichiang hle a. |anpui a hneka, an inkiltawih zual theihna tur leh eng mah ti ve thei lo tura an rilru an tihhniam theihna tur kan zawng zawk niawm taka kan be-chhawhchhi vel \hin hi kan sim a ngai a. An puitlin theihna tur leh midang tih theih ang an ti ve thei tihna thinlung an put theihna atana puih hi kan tihtur a ni.

 Rualbanlo te leh Sorkar :

Mizoram Sorkar, DP & AR chuan thuchhuah siamin Sorkar hna 4% hi Rualbanlo te tan dah (Reserve) tura tih a ni. Report-a a lan danin 2019 thleng khan Rualbanlo mi 60 chuang zet te chu Mizoram Sorkar hnuaiah hna pek an ni tawh a. Rural Development ah pawh AEY 3% hi Rualbanlo te tana dah a ni.

          Tin, Election of India pawhin thuchhuah siamin Polling Station ah reng reng wheelchair a nawt luh theih tur ani an tih bakah EVM ah pawh Mitdel hawrawp te an dah hial ani.

 

DIRECTORATE OF SOCIAL WELFARE & TRIBAL AFFAIRS, AIZAWL, MIZORAM HNUAIA RUALBANLO TANA HAMTHATNA DIL THEIH TE :

1.     Indira Gandhi National Disability Pension Scheme (IGNDPS)- He scheme hi National Social Assistance Programme (NSAP) hnuaia awm niin, rualbanlo BPL category hnuaia awm tena thla tin 400 pension an dawn ve theihna a ni.

2.     Disability Pension - He scheme hi state sawrkar funding a ni a, rualbanlote tana thla tin 350 pension an lak theihna a ni.

3.     National Handicapped Castes Finance & Development Corporation (NHFDC) Loan Scheme- He scheme hnuaiah hian rualbanlo te tan awlsam zawkin eizawnna bul \anna/zirna senso atan te loan lak theih a ni.

4.     Economic Rehabilitation - He programme hnuaiah hian trade thlan tur hrang hrang awmin ran vulh (vawk & ar) tanpuina 4000/- pek a ni a, petty business a thlan theih bawk. Puanthui khawl leh shoe-making thlang te tan a bungruaa pek chhuah a ni thung.

5.     Writer/Scribe Allowance - Rualbanlo zirlaite tan an zirlai exam ziahsaktu rawihna senso bill theih a ni.

6. Handicapped Students Stipend- Mizoram chhunga rualbanlo school (govt./private/special school) la kal mek ten hetiang hian stipend an dawng thei a ni :

Upto Class IV - 800/- per head per year

Class V-VII - 1000/- per head per year

Class VIII-XII - 2500/- per head per year

7.     Unemployment Allowance - Rualbanlo Employment Exchange Office-a in register hna la hmulo te hnenah 7800 pek thin a ni.

8.     Training Centre for Specially-Abled Persons - He Training Centre hi Chaltlang & Lunglei-ah awmin rualbanloten eizawnna ngelnghet an neih theih nana din a ni a, hemi hnuaiah hian a thlawn vekin puanthui leh pheikhawk chhe siam a zir theih a. An zir chhungin trainee stipend atan 8400 theuh dawng telin course an zawh hnuah bul an tanna tur atana an mamawh hmanrua te pek tel an ni. Hostel mamawh tan a thlawnin a awm theih bawk.

9.     Job Reservation - RPWD Act, 2016 hnuaiah rualbanlo ten sawrkar hna awlsam zawka an luh theih nan 4% quota zuah sak an ni.

10.  Age Relaxation - Rualbanlo Scheduled Tribe (ST) chin te chu state sawrkar hnuaia an thawh awm tawk hna thawk thei turin kum 35+15 ngainat thiamna a awm a ni.

Rualbanlo te leh Bible :

Luka 4 : 18 - 19 : Riangvaite hnenah Chanchin tha hril tura mi ruat avangin Lalpa Thlarau chu ka chungah a awm; a ni chuan salte hnena chhuahna thu leh, mitdelte hnena mitvar neih lehna thu sawi tur te, tihduhdah tuarte chhuahtirna tur te, Lalpa lungawi kum thu sawi tur tein, mi tir a ni.

Marka 8 : 22-25 : Tin, Bethsaida khua chu an lo thleng a. Tin, a hnenah mitdel an rawn hruai a, amah dek turin an ngen a. Tin, ani chuan mitdel kut chu a chelh a, khua ata a kai chhuak a; tin, a mitah chil a chhak a, a chunga a kut a nghah zawhin, “Khua i hmu thei em?” tiin a zawt a. Tin, a han dak chhuak a, “Mihring ka hmu a, thing kal ang maiin ka hmu si,”  ti a. Tin, a mitah chuan a kut a nghat leh a; tin, ani chuan a en reng a, a lo dam ta mai a, engkim fiah takin a hmu thei ta a.

Marka 10 : 51 - 52 : Tin, Isuan amah chu a lo bia a, “I chungah engtia ka tih nge i duh?,” a ti a. Tin, mitdel chuan a hnenah, “Rabboni, hmuh theih ka duh,” a ti a. Tin, Isuan a hnenah, “Kal tawh rawh, i rinna hi i dampui a ni e,” a ti a. Tichuan a hmu thei ta nghal a, kalkawngah chuan Isua a zui ta a.

Johana 5 : 2 - 9 : Tin, Jerusalem-ah chuan beram kawngkhar kiangah dil a awm a, chu chu Hebrai tawngin Bethesda an ti a, hulhliap panga a nei nghe nghe a. Chungah chuan damlo te, mitdel te, kebai te, zengte tam tak an mu hlawm a. Tin, chutah chuan kum sawmthum leh kum riat na mi tu emaw a awm a. Tin, Isuan a mu chu a hmu a, chutiangin rei tak a awm tawh tih a hria a, a hnenah, “Tihdam i duh em?” a ti a. Tin, mi damlo chuan, “Ka pu, tui a fawnin dila mi dahtu ka nei lo va, ka kal chhungin mi dangin mi pen thlak khalh thin,” a ti a, a chhang a. Tin, Isuan a hnenah, “Tho la, i awngphah la la, kein kal tawh rawh,” a ti a. Tin, thawklehkhatan chu mi chu a dam ta nghal a,a awngphah chu a la a,a kal ta a.

Johana 9 : 1 - 7 : Tin, Isuan a kal pahin a pian tirh ata mitdel pakhat a hmu a. Tin, a zirtirten a hnenah, “Rabbi, mitdel saa a pian hi tuin nge thil tisual, he mi hian nge a nu leh a pain?” an ti a, an zawt a. Isuan, “He mi hian a tisual hek lo, a nu leh a pain an tisual hek lo; Pathian hnathawh a chunga a lanna tur a nih zawk hi. Chhun a nih laiin mi tirtu hna kan thawk tur a ni; zan a nih dawn tak hi, chu mi hunah chuan tuman hna an thawk thei lo vang. Khawvela ka awm chhungin khawvel entu ka ni,” a ti a, a chhang a. Chutianga a sawi zawh chuan leiah chil a chhak a, chil chuanin hlum a siam a, tin hlum chu a mitah a hnawih a, tin, a hnenah, “Siloam dilah va sil rawh,” a ti a. (Siloam chu “Tirh” tihna a ni.) Tin, a va kal a, a sil a, mitvarin a lo haw leh ta a.

Leviticus 19 : 14 - 15 : Bengngawng chu anchhia i lawh tur a ni lo va, mitdel hmaah tlukna i dah tur a ni hek lo va, i Pathian chu i tih tur asin: Kei hi LALPA chu ka ni. Rorêlnaah chuan fel lo takin in rel tur a ni lo; mi rethei i thlei tur a ni lo va, mi thiltithei i zah chuang tur a ni .

Exo 4:11 : Tin, Lalpa chuan  a hnenah, “Mihirng ka hi tu siam nge ni a, \awngtheilo te, bengngawng te, mivar te, mitdel te pawh hi tu tih nge ni? Kei Lalpa hi ka nilovem ni?” tih khan hmu a. Pathian siam tho niin  aropuina tura a siam te pawh an ni.

0 comments:

Post a Comment

Min duhsaktute